Pu`l goBI

mOsm Aqy zmIn : Pu`l goBI dI &sl hr qrHW dI zmIn ivc ho skdI hY pr iesdI vDIAw kwSq ryqlI qoN ryqlI mYrw zmIn iv`c huMdI hY [ ies dI kwSq aunHW zmInW iv`c vDIAw huMdI hY ijnHW dI pI AYc 6.0 qoN 7.0 q`k huMdI hY [ iesdI kwSq iv`c qwpmwn dw bhuq v`fw h`Q huMdw hY ikauNik jdoN pnIrI iqAwr huMdI hY qW iesdw qwpmwn 23 ifgrI sYNtIgRyf Aqy bwAd iv`c ijvyN ijvyN &sl p`kdI hY qW qwpmwn 17-20 ifgrI sYNtIgRyf bhuq au~qm huMdw hY (ikauNik ieh &sl mYfItrynIAn smuMdr q`t dy ielwikAW qoN SurU ho ky TMFy, grm Aqy nIm grm ielwikAW iv`c kw&I pRclq hY) ies leI grm ielwikAW iv`c iesdI kwSq 35 ifgrI sYNtIgRyf qwpmwn qy vI ho jWdI hY [ jdoN ik TMFy ielwikAW iv`c iesdI vDIAw kwSq 15 ifgrI sYNtIgRyf qwpmwn qoN lY ky 20 ifgrI sYNtIgRyf qwpmwn q`k huMdI hY [

pCyqIAW iksmW:

pUsw snobwl-1 (1994) : ies dy bwhrly p`qy aupr nUM is`Dy Aqy AMdrly p`qy SurU iv`c Pu`l nUM F`kdy hn [ Pu`l guMdvW, drimAwny Awkwr dw Aqy br& vWg ic`tw huMdw hY [ &sl Kyq iv`c pnIrI pu`t ky lwaux qoN 100 idn bwAd iqAwr ho jWdI hY [ JwV 90 kuieMtl pRqI eykV hY [

pUsw snobwl ky-1 (1994) : ies dy bwhrly p`qy aupr nUM is`Dy Aqy AMdrly p`qy Pu`l nUM Gu`t ky F`kdy hn [ Pu`l br& vrgw ic`tw Aqy ivckwroN QoVw ijhw auBirAw huMdw hY [ ieh iksm pUsw snobwl-1 nwloN ie`k h&qw pCyqI iqAwr huMdI hY [ ies dw JwV 90 kuieMtl pRqI eykV huMdw hY [

ibjweI dy FMg:

ibjweI Aqy bIj dI mwqrw : pnIrI pu`t ky Kyq iv`c lwaux vwsqy AgyqI &sl jUn qoN julweI, mu`K mOsm dI &sl leI Agsq qoN A`D sqMbr qy pCyqI &sl leI AkqUbr qoN nvMbr dy pihly h&qy q`k au~qm smW igixAW jwdw hY [ ie`k eykV Pu`l goBI lwaux vwsqy swrIAW iksmW leI 250 gRwm bIj kw&I hY [ AgyqI &sl leI 500 gRwm bIj vrqo [ is&wrS kIqI iksm vyly isr bIjo qW ik &sl inswry qoN bcI rhy [ AgyqI bIjI pnIrI Aqy &sl nUM rUVI dI glI-sVI Kwd dI kw&I mwqrw pwau Aqy CyqI-CyqI pwxI idMdy rho qW ik bUty G`t mrn [ vDyry Du`p qoN bcwA leI pnIrI nUM srkMfy dw COrw kro [ pnIrI nUM Swm vyly TMFI v`qr iv`c Kyq iv`c pu`t ky lwau Aqy qurMq pwxI dy idau [

&wslw : mu`K &sl leI lweInW qy bUitAW ivckwr &wslw 45 * 45 sYNtImItr Aqy AgyqI qy pCyqI &sl leI ieh &wslw 45 * 30 sYNtImItr r`Ko [

KwdW : 40 tn gohy dI Kwd Aqy 50 iklo nweItRojn (110 iklo XUrIAw), 25 iklo &ws&ors (155 iklo supr&ws&yt) Aqy 25 iklo potwS (40 iklo imaUryt Aw& potwS) pRqI eykV dy ihswb pwauxI zrUrI hY [ gohy dI Kwd, swrI &ws&ors, swrI potwS Aqy A`DI nweItRojn vwlI Kwd pnIrI lwaux qoN pihlW Kyq iv`c pw idau [ bwkI dI A`DI nweItRojn pnIrI lwaux qoN cwr h&qy ip`CoN pwau [

ndInW dI rokQwm : mu`K smyN dI &sl iv`c ndIn 750 imlIiltr bwswlIn 45 eI sI (&lUklorwiln) pRqI eykV pOdy lwaux qoN pihlW zmIn iv`c imlw ky kwbU ho skdy hn [ zmIn dI iqAwrI ip`CoN G`to- G`t 4 idn Kyq iv`c pOdy lwaux qoN pihlW ndIn nwSk nUM isMcweI rwhIN Kyq iv`c imlwau jW hlkI vwhI nwl ndIn nwSk nUM Kyq dI auprlI qih iv`c imlwau Aqy ip`CoN suhwgw mwro [ cwlI idnW bwAd ie`k gofI vI krnI cwhIdI hY[ stONp 30 eI sI (pYNfImYQwiln) iek iltr pRqI eykV jW stONp 30 eI sI 750 imlIiltr dvweI nUM 200 iltr pwxI iv`c Gol ky ie`kswr spryA kro + ie`k gofI pOdy lwaux qoN 35 idnW bwAd vI kr skdy hW [ stONp dI vrqoN cMgI is`lH vwly Kyq iv`c pOdy lwaux qoN ie`k idn pihlW krnI cwhIdI hY [

pwxI : pihlw pwxI Kyq iv`c pnIrI pu`t ky lwaux qoN POrn bwAd lwau [ bwAd vwlIAW isMcweIAW grmIAW iv`c 7-8 idn Aqy srdIAW iv`c 10-15 idn dy vk&y qy zmIn dI iksm muqwbk kIqIAW jw skdIAW hn [ ku`l imlw ky 8-12 pwxIAW dI loV hY [

ktweI : ijauN hI Pu`l mMfIkrn Awkwr dy hox, k`t lYxy cwhIdy hn [ quVweI iv`c dyrI nwl Pu`l iKMfvyN ho jWdy hn [ mMfIkrn tokrIAW iv`c pw ky kro [

bIj auqpwdn : Pu`l goBI dy bIj dI pYdwvwr leI Pu`l goBI dI &sl iblkul ausy qrHW bIjI jWdI hY ijvyN sbzI leI [ jdoN Pu`l goBI dw Pu`l iqAwr ho jWdw hY qW pOdy bIj dI pYdwvwr leI ausy qrHW C`f id`qy jWdy hn[ AgyqIAW Aqy mu`K mOsm dIAW iksmW dy bIj mYdwnI ielwikAW iv`c Aqy pCyqIAW iksmW dy bIj phwVI ielwikAW iv`c iqAwr huMdy hn ikauNik phwVI ielwikAW iv`c pCyqIAW iksmW leI qwpmwn bhuq au~qm huMdw hY [ vDIAw qy Su`D bIjW leI Kyq iv`coN mwVy qy ASu`D pOdy pnIrI Kyq iv`c lwaux, Pu`l pYx qoN pihlW Aqy Pu`l pYx vyly iqMn vwrI pu`t dyxy cwhIdy hn [ vDIAw Aqy ijnsI qOr qy Su`D pOidAW leI 1600 mItr q`k nyVy qyVy hor Pu`l goBI dI iksm nhIN lwauxI cwhIdI [ jdoN &lIAW p`k ky nsvwrI rMg dIAW ho jwx qW do jW iqMn vwrI aunHW nUM qoV lYxw cwhIdw hY [ iPr aunHW nUM soD ky aunHW iv`coN bIj k`F ky sw& kr lYxy cwhIdy hn[